Waarom de Nobelprijs voor de Vrede dit jaar een eerbetoon is aan 550.000 Nederlanders die in de jaren ’80 demonstreerden tegen kernwapens in Nederland.

Veertig jaar geleden werd door de kerken in Nederland het Interkerkelijke Vredesberaad opgericht, dat al snel ging samenwerken met de katholieke vredesbeweging Pax Christi. Op veel plekken in Nederland ontstonden plaatselijke groepen, die elkaar vonden in verzet tegen de kernwapens.

Grootste demonstratie ooit in Nederland

Toen de regering op verzoek van de NAVO instemde met de plaatsing van kernraketten (‘kruisraketten’) in Nederland en doof bleef voor reacties en demonstraties uit het land, leidde dit in oktober 1983 tot de grootste, breed gedragen demonstratie die Nederland ooit heeft gekend. Met 3200 bussen uit het hele land en honderd extra treinen kwamen uiteindelijk 550.000 mensen naar Den Haag. Op de foto’s van het podium een jonge Wim Kok, cabaretiers als Karin Bloemen en Freek de Jonge, en ook prinses Irene.

Met 3200 bussen uit het hele land en honderd extra treinen kwamen uiteindelijk 550.000 mensen naar Den Haag.

Een massaal, indrukwekkend protest, later nog ondersteund met drie en een half miljoen handtekeningen. De regering was onder de indruk, maar bleef bij haar besluit. Uiteindelijk ging de plaatsing niet door, omdat de internationale spanning was afgenomen.

Maar kernkoppen kwamen er wel en de vredesbeweging bleef zich verzetten.

Bijna 15.000 kernkoppen

Ze liggen hier, op de vliegbasis Volkel, en ook in België. Nu nog, gelukkig, steeds ongebruikt. En niet alleen hier in onze landen; het totale aantal kernkoppen wordt wereldwijd geschat op bijna 15.000, waarvan negentig procent in handen is van de Verenigde Staten en Rusland.

Een massaal, indrukwekkend protest, later nog ondersteund met drie en een half miljoen handtekeningen.

Op 10 december wordt de Nobelprijs voor de Vrede in Oslo uitgereikt. Ditmaal niet aan een bekende politicus als Obama, of een organisatie als de Europese Unie. Tot grote verrassing is het ditmaal een organisatie die aan de aandacht van de media was ontsnapt. ICAN (‘I can’) de Internationale Campagne tot Afschaffing van Kernwapens, is in feite vooral een internationaal netwerk. Het bundelt de krachten van 468 organisaties in 101 landen. Veel groepen van Pax Christi Internationaal bevinden zich onder deze leden, onder welke ook Pax Christi Vlaanderen. Pax Christi Nederland behoort via de vredesorganisatie Pax tot de kernleden van het netwerk.

Onderteken het VN-verdrag tegen kernwapens

ICAN zet zich via haar leden-organisaties in voor de wereldwijde ondertekening van het VN verdrag tegen de kernwapens. Het is aanvaard door de Algemene Vergadering in juli van dit jaar. Nederland stemde als enige land tegen. Veel landen, waaronder naast de kernwapen bezitters ook België, deden niet mee aan de discussie en stemming over dit verdrag.

Veel groepen van Pax Christi Internationaal bevinden zich onder deze leden, onder welke ook Pax Christi Vlaanderen.

Het Noorse comité dat besluit over de uitreiking van de Nobelprijs voor de Vrede heeft een stevig signaal afgegeven, een grote steun in de rug voor alle organisaties die proberen hun land over te halen het verdrag tegen de kernwapens te tekenen.

Eerbetoon

Het is ook een – laat – eerbetoon aan de mensen en groepen die zich in de tachtiger jaren hebben geschaard achter de leus ‘Help de kernwapens de wereld uit, om te beginnen uit Nederland’ en voor de half miljoen mensen die naar Den Haag kwamen om zich te verzetten tegen de plaatsing van kruisraketten in Nederland.